داکت آسانسور قطعه ای است که به صورت کلی به شکل یک محفظه، وظیفه حفاظت از کابل و سیم های موجود در آسانسور را برعهده دارد. با توجه به اینکه در سرتاسر یک آسانسور و در بخش های مختلف، این سیم کشی ها وجود دارد، به همین خاطر می توان داکت ها را نیز در قسمت های مختلفی پیدا کرد. این محفظه بیشتر به شکل کانالی محفظه دار و فلزی وجود دارد. که با توجه به اهمیت انتقال برق و عدم آسیب به سیم ها، استفاده از محافظ کابل آسانسور بسیار لازم و ضروری است. چرا که ایجاد کوچک ترین اتصالی و یا قطعی در یکی از سیم ها می تواند به طور کل حرکت آسانسور را با اختلال مواجه کند. مخصوصا که حرکت آسانسورها و ارسال دستورات نیز توسط این کابل ها انجام می شود.
بی شک در این بین و در قسمت های مختلف، نوع محافظ برای تابلوهای فرمان بسیار مهم تر هستند. چرا که در این قسمت تمامی دستورات و حرکات قسمت های مختلف صادر می شود. از همین رو علاوه بر شناخت مدل های مختلف این قطعه، باید در تهیه بهترین و با کیفیت ترین آن ها اقدام کرد. چرا که همین قطعه شاید به ظاهر کم اهمیت، تاثیر بسیار زیادی را در روند حرکتی آسانسوری شما خواهد داشت. و در صورت شکستگی و ایجاد پارگی در سیم ها، به راحتی قسمت دارای مشکل قابل تشخیص نبوده، و علاوه بر صرف زمان، نیازمند هزینه های زیادی نیز می شود. به همین خاطر و با توجه به اهمیت این قطعه، در ادامه بیشتر در مورد آن و البته ویژگی های این قطعه صحبت خواهیم کرد.
داکت آسانسور و اصلی ترین کاربردهای آن
همان طور که گفته شد، تمامی سیم ها و کابل های برق عبوری از کابین آسانسور و بخش موتور و سایر قسمت ها باید توسط داکت پوشیده شود. و از آن جایی که این قطعه خاصیت ضد آب ندارد، بهتر است در جایگذاری آن دقت شود. به همین منظور بهترین قسمت برای نصب آن و به نوعی رد کردن سیم، از روی سقف باشد. چرا که این قسمت تا حدودی به دور از رطوبت می باشد. این قطعه در دو نوع پلاستیکی و فلزی ساخته می شود. که بسته به نیازو تشخیص از هر یک از آن ها می توان استفاده کرد. اما مهم ترین کاربردها و اساسی ترین استفاده ای که از این قطعه می شود تا می توان در موارد ذیل خلاصه کرد.
- پیشگیری از برخورد اشیا و حتی افراد به سیم و کابل ها، که از هرگونه حوادث احتمالی جلوگیری کرده و مانع از آسیب به سیم ها و کابل های برق نیز می شود.
- پوشیده شدن سیم ها که سبب زیبایی بهتر و عدم به هم ریختگی می شود
- عدم پیچیدگی سیم ها در زمان باز و بسته شدن درب، اگر مکانیزم شما از نوع با کیفیت اما پیچیده درب سلکوم باشد.
از جمله انواع مدل هایی که می توان برای محافظ کابل آسانسور ذکر کرد، می توان به نمونه های شیاردار، دارای پارتیشن، ساده و… اشاره کرد. که تمامی این موارد و جنس های مختلف ساخته شده از آن ها، در آسانسورهای مختلفی کاربرد دارند. اما کارکرد تمامی آن ها در قسمت های مختلف تقریبا یکسان است. و آن هم حفاظت از سیم و کابل ها می باشد.
حذف روش های قدیمی با محافظ کابل آسانسور
در سال های گذشته همواره برای پوشاندن کابل ها از روش های دیگری استفاده می شد. که هم زیبایی و کاربرد روش فعلی را نداشت، و هم اینکه از نظر ایمنی رضایت بخش نبود. اما امروزه با استفاده از تکنیک های ساخت و استفاده از متریال مناسب، این کار به بهترین شکل ممکن صورت می پذیرد. تا هم ایمنی این بخش تامین شود، و هم به کابل ها آسیبی وارد نشود. چرا که در صورت ایجاد پارگی و قطعی، روش مشکل مذکور بسیار سخت خواهد بود. اما در گذشته به جای داکت آسانسور از چه روش ها و مراحلی برای انجام این کار استفاه می کردند؟ می توان مهم ترین آن ها را در موارد ذیل به آن اشاره کرد.
- حفر کردن چاه ها و کانال های زمینی با عمق زیاد
- آجر چینی کف کانال حفر شده با کمک ماسه
- جایگذاری کابل ها درون کانال بدون ارتباط با سایر قطعات آسانسور
- ماسه ریزی با ضخامت 15 سانتی متری در پودال ها و قرار دادن سیم ها و کابل های برق در آن
نکته مهم در این مورد این بود که عمق گودال ها بر اساس شرایط خاصی می توانست متغیر باشد. در واقع همان طور که می بینید برای پنهان کردن سیم ها چه زحمت و هزینه هایی انجام می شد. کاری امروز با ساده ترین، راحت ترین و البته سریع ترین شکل ممکن انجام می پذیرد. البته که در کنار تمامی این مشکلات، هزینه های انجام این کار نیز بسیار بیشتر از تهیه داکت بودند. که سبب می شد تا زمان بسیار زیادی همراه با هزینه های گزاف صرف پوشاندن کابل ها و سیم ها شود. که آنچنان این کار توجیه اقتصادی برای مالکان نیز نداشت.
انواع داکت های آسانسور
همان طور که گفته شد این محصول انواع مختلفی دارد. که هر کدام از جنس و کاربردهای مختلفی سود می برند. در همین رابطه می توان برخی از مهم ترین آن ها را در ذیل اشاره کرد. همچنین در چه محل هایی می توان از آن ها استفاده کرد. لازم به ذکر است که تمامی انواع این محصول دارای کیفیتی بالا همراه با استاندارد بین المللی IEC می باشند. که علاوه بر کیفیت، دارای انعطاف پذیری بالا، طراحی مناسب، عایق الکتریسیته و غیر قابل اشتعال بوده و در سایزهای متغیر 11 تا 100 میلی متر تولید می شوند.
- داکت کف خواب: همان طور که از اسم آن مشخص است، برای هدایت کابل ها و سیم هایی است که بر روی زمین قرار دارد. این مدل از محافظ کابل آسانسور دارای پارتیشن به منظور مدیریت و هدایت کابل های عبوری است. همچنین دارای مکانیزم قفل شو و همین طور امکان باز شدن راحت درب آسانسور نیز است. تا دسترسی به کابل ها در آن راحت باشد. این مدل از مقاومت و کیفیت بسیار بالایی برخوردار است، تا در هیچ حالتی داکت و به همراه آن کابل ها و سیم های داخل آن آسیب نبینند.
- داکت شیار: از این مدل که دارای مکانیزم قفل شو است، در تابلوهای برق استفاده می شود. تابلو برقی که تمامی دستورات و حرکات آسانسور از این بخش صادر می کند و یکی از مهم ترین قسمت های آساسنور می باشد.
- داکت پارتیشن دار: نمونه دیگری از انواع داکت آسانسور نوع شیاردار آن است. که از این مدل برای عبور دادن انواع کابل ها و سیم های متفاوتی است که در یک داکت قرار می گیرند.
داکت فلزی آسانسور
یکی دیگر از انواع داکت های مورد استفاده در آسانسورها، مدل فلزی آن است. در این بین داکت نمره 10 یکی از بهترین ها در این زمینه است. چرا که ضد آب بوده و بهتر هم هست در قسمت سقف مورد استفاده قرار بگیرد. ضمن اینکه این مدل دارای استکام مناسب، و از کیفیت بسیا بالایی نیز برخوردار است. از همین رو همواره توصیه می شود با نظر کارشناس بهتر است از این مدل داکت آسانسور استفاده شود. مخصوصا در انواع آسانسور کششی این مدل بهتر است. اما در هر صورت به صورت کلی در زمان تهیه این قطعه، بهتر است به برخی از نکات توجه نمایید. نکاتی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
- ابعاد: یکی از موارد مهم در زمان تهیه آن، توجه به ابعاد و قطر کابل است. چرا که قطر کابل و داکت باید همخوانی داشته باشند تا بتوان به بهترین شکل آن ها را نصب کرد. همخوانی آن با سایر بخش ها و سیم کشی ها مانند مکانیزم درب نیز با اهمیت است. که می توان در این بخش به معروف ترین این مکانیزم ها یعنی درب فرماتور و سلکوم اشاره کرد.
- جنس داکت: انعطاف پذیری و استحکام مخصوصا در ساختمان هایی با ترافیک بالا بسیار مهم است. چرا که اگر از یک داکت کم کیفیت و یا نامناسب استفاده کنید، بعد از مدتی کوتاه شاهد خرابی و از کار افتادن آن خواهید بود.
- درب: بعضی اوقات ممکن است نیاز شود تا کابل های به کار رفته در داخل داکت ها تعویض شوند. به همین خاطر و جهت انجام این کار لازم است تا داکت شما درب داشته باشد. تا این کار با کم ترین مشکل و به راحتی انجام شود. موردی که در آسانسور بسیار وجود داشته و احتمال زیاد نیاز به تعویض کابل به دلایل مختلف وجود دارد.
محافظ کابل فلزی
مدل های فلزی یکی از بهترین گزینه هایی هستند که می توانند جایگزین بسیار مناسبی برای داکت های پلاستیکی باشند. چرا که به دلیل نوع ساخت و مهم تر از آن جنس فلزی به کار رفته در این محافظ کابل آسانسور، دارای ویژگی های مختلفی شده اند. که این ویژگی ها سبب شده تا در شرایطی بهتر باشد تا از این مدل استفاده شود. به همین علت نیز با توجه به مشخصات این مدل از داکت ها، در ادامه به برخی از ویژگی ها و شاخصه های اصلی آن اشاره می کنیم.
- خاصیت ضد آفتاب بودن، و مقاوم در برابر سرما و گرما
- برخورداری از مقاومت و استحکام بسیار زیاد
- دارای خاصیت ضد حریق، که در افزایش ایمنی و مخصوصا در طراحی سازه آسانسور این ویژگی بسیار مهم است
- امکان جداسازی آن و ایجاد پارتیشن بندی در این مدل
- ساخته شده از متریال با کیفیت همچون فولاد، الکترو گالوانیزه و پوشش گالوانیزه، و همچنین مواد پلی اتیلن
- امکان استفاده تعداد زیادی از این مدل در حفره ها و گودال های آسانسور
- بدون هیچگونه تغییر رنگ و یا ایجاد حالت کدری
به دلیل ویژگی هایی ذکر شده و قابلیت محافظت بسیار بالا از کابل و سیم های برق توسط این مدل از داکت آسانسور، در قسمت های مختلفی می توان از آن استفاده کرد. که مهم ترین آن بخش ها به شرح ذیل می باشند.
- در اطراف انواع ماشین ها
- در نزدیکی دستگاه های صنعتی مختلف و انواع ماشین آلات
- در اطراف کولیدرها و راه پله ها
- در قسمت هایی که نیازمند حفاظت فیزیکی با امنیت بسیار بالایی هستند
داکت مدل ضد حریق
این مدل از داکت شامل صفحه های از جنس استیل به همراه پوشش داخلی برجسته می باشد. که در این حالت با ورود شعله های آتش به راحتی می تواند از سیم های برق و کابل های مربوطه در داخل خود محافظت کند. از همین رو در برخی از نقاط بسیار مهم است تا از داکت هایی استفاده کرد که خاصیت ضد حریق دارند. از همین رو از آن ها در چنین مسیرهای اضطراری استفاده می کنند. چرا که همان طور که می دانید همواره در سیستم های آسانسوری ایمنی و امنیت بسیار مهم بوده و حتی در تمامی بخش ها این مسائل رعایت می شود. به طور مثال در بخش درب نیز از دودبندهایی جهت جلوگیری از نفوذ دود به داخل کابین در صورت آتش سوزی استفاده می شود.
اما مسئله دیگری که در مورد داکت آسانسور مدل ضد حریق وجو دارد، سایر ویژگی های آن است. چرا که همواره استفاده از مدل های مختلف یک قطعه یا بخش می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در واقع مهم ترین دلایل و ویژگی هایی که سبب استفاده از این قطعه می شود، به شرح ذیل می باشند.
- محافظت کردن از بخش های اضطراری و قسمت فرار ساختمان در برابر شعله ها و آتش سوزی
- بدون بهره گیری از پیچ انتهایی در داخل
- جلوگیری از انتشار شعله های آتش به سایر بخش ها و ایجاد ایمنی بالا
- امکان برقراری ارتباط هم پتانسیل به وسیله بست قفل شونده
دیگر مزیت استفاده از داکت های آسانسور
تا به اینجا به ویژگی ها، کاربرد و البته انواع داکت ها اشاره کردیم. که مشخص شد تا چه حد هم در ایمنی و هم در افزایش کیفیت آسانسور ما این بخش موثر می باشد. به همین خاطر تمامی این دلایل می توانند عامل مهمی برای استفاده از این وسیله و انواع آن با توجه به محل و نوع آسانسور ما باشد. اما یکی دیگر از وظایف و به نوعی کاربرد استفاده از داکت آسانسور افزایش زیبایی و جلوگیری از بهم ریختگی در ساختار آسانسور ما است. در واقع با توجه به پوشش کابل ها و سیم کشی ها، در کنار افزایش ایمنی، مانع از شلختگی و ایجاد محیطی زشت در آسانسور می شود. که البته با توجه به مسیرهای عبوری شاید آنچنان به چشم نیاید، اما در زمان سرویس و نگهداری این عامل اهمیتی دوچندان پیدا می کند.
