ریل آسانسور قطعه ای است از جنس فولاد و یکی از مهم ترین بخش های آسانسور محسوب می شود. این بخش با سطح مقطعی به شکل T وظیفه هدایت و جلوگیری از حادثه (امنیت) را برعهده دارد. به نوعی موجب می شود تا کابین و کادر وزنه بدون انحراف از مسیر، درون چاه آسانسور حرکت کنند. به همین دلیل نیز است که به آن ریل های راهنما نیز گفته می شود. ریل ها توسط قطعات مختلفی به یکدیگر متصل شده و به شکل عمودی به قسمت بدنه چاه وصل می شوند. همچنین با استفاده از براکت ها و پیچ و مهره، می توان آن ها را درون چاه نصب و کابین را روی آن ها هدایت کرد. این قطعه علاوه بر انواع مختلف، دارای ویژگی ها و مزیت های مختلفی است، که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
مهم ترین وظایف ریل آسانسور
به صورت کلی طبق آنچه که گفته شد، ریل ها وظیفه دارند تا کابین آسانسور و کادر وزنه را در مسیر اصلی حرکت خود هدایت کنند. اما تنها هدایت کابین و تعیین خط حرکتی جزو وظایف این قطعه نیست. بلکه این قطعه دارای وظایفی دیگری نیز می باشد، که به شرح ذیل هستند.
- میزان لرزش و حرکات (ارتعاش افقی) را به حداقل می رساند، که در روند کارکرد و ایمنی کابین ها و آسانسور بسیار مهم و موثر می باشد. ضمن اینکه در آرامش مسافران و حرکت بهتر کابین و البته افزایش ایمنی حرکتی آن نیز نقش دارد.
- در زمان فعال شدن سیستم ضد صقوط (پاراشوت) کابین را متوقف کرده و مانع از حرکت اضافی آن می شود.
- در برابر نیروهای خارج از مرکز و وارده مقاومت کرده و مانع از نوسان کابین می شود
- ریل راهنما حرکت کابین و وزنه را در حالت عمودی هدایت می کند. این بخش ها حداقل باید دارای 2 ریل راهنما باشند
همان طور که اشاره شد یکی از کاربردهای ریل در زمان پاراشوت است. که کابین در حال سقوط، توسط سیستم ایمنی و ضد سقوط متوقف می شود. در این زمان اهمیت مقاومت و استحکام ریل ها بسیار مهم است. تا در این زمان منحرف نشده و مانع از خارج شدن کابین از مسیر شود. ضمن اینکه استحکام آن ها در این زمان نیز بسیار بسیار تعیین کننده و با اهمیت است. چرا که در صورت عدم مقاومت کافی و ایجاد شکستگی در آن، سبب خروج کابین از مسیر اصلی شده و در نتیجه حادثه ساز خواهد شد.
نحوه انتخاب ریل مناسب
همان طور که گفتیم مقاومت و استحکام زمان انتخاب ریل از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که در صورت وارد شدن نیرو باید از کم ترین میزان پیچش و کمانش برخوردار شود. همچنین باید به صورت کاملا صاف بر روی تیغه قرار بگیرد. از دیگر ویژگی های یک ریل آسانسور مناسب می توان به مناسب بودن ارتفاع، سرعت و ظرفیت آن اشاره کرد. که بر همین معیارهای اصلی و مشخصات فنی متناسب با نوع کابین از انواع مختلف آن استفاده می شود. در ادامه مشخصات انواع ریل و کاربرد هر یک بر روی انواع آسانسور را شرح می دهیم.
ریل T5: میزان ارتفاع چاه کم تر از 15 متر / تعداد ظرفیت حداکثر 4 نفر / سرعت آسانسور حداکثر 1 متر برثانیه
ریلT9: میزان ارتفاع چاه کم تر از 30 متر / تعداد ظرفیت حداکثر 7 نفر / سرعت آسانسور حداکثر 1.2 متر برثانیه
ریل T16: میزان ارتفاع چاه بین 30 تا 50 متر / تعداد ظرفیت حداکثر 12 نفر / سرعت حداکثر 1.6 متر بر ثانیه
ریل T125: میزان ارتفاع چاه بیشتر از 50 متر / تعداد ظرفیت بالای 12 نفر / میزان سرعت بیشتر از 1.6 متر برثانیه
مناسب ترین و همچنین متداول ترین نوع ریل 5 متر است. در برخی از موارد نیز در صورت وزن بالا، از طول 3 متر بهره می برند. یکی از مهم ترین دلایل استفاده از ریل های 5 متر امکان بررسی راحت تر آن است. میزان ضخامت ریل ها نیز که در بالا به آن ها اشاره شد متناسب با نوع مدل آسانسورها که می تواند از نوع هیدورلیکی یا آسانسور کششی باشند، انتخاب می شود. همچنین این امکان بررسی با توجه به انجام سرویس های دوره ای و اهمیت حفظ سلامت آسانسور در مدت زمان کاکرد، مهم به حساب می آید.
انواع ریل های آسانسور بر اساس نوع ساخت
تا به اینجا با مدل ها و نمره های مخالف ریل ها آشنا شدیم. اما این قطعات که از فولاد آلیاژی و استانداردهای رسمی و بین المللی ISO 7465 ساخته می شوند، در نحوه ساخت نیز انواع مختلف دارند. در واقع در این شیوه، تولید کنندگان می توانند ریل ها را بر اسا دو شیوه ریل کشش سرد و یا ماشین کاری تولید کنند. در روش ماشین کاری به دلیل سطح مقطع بیشتر ریل ها، کاربرد بیشتری در ساختمان های بلند دارد. بدین شکل که آن ها را پس از فرآیند کشش و ایجاد حرف T بر اساس طول مدنظر صاف و صیقلی و خم گیری می کنند. سپس لایه هایی از آن با استفاده از ماشین کاری از یکدیگر جدا می شوند. تا به شکل نهایی و سطح مقطع مورد نظر برسد.
به صورت کلی از پسوندهای مختلفی جهت نام گذاری ریل ها استفاده می کنند. به همین خاطر برای آشنایی بیشتر با این نشانه ها در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
A: به معنی ریل های مدل کشش سرد بوده، که جهت استفاده در آسانسورهای معمولی با سرعت متوسط و نه چندان زیاد مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع ساختمان هایی با تعداد طبقات کم که ارتفاع زیادی نداشته و ترافیکی نیز ندارند.
B: از این ریل ها جهت استفاده در سرعت های بیشتر از 1.6 متر بر ثاینه استفاده می کنند. نام این ریل ها مدل ماشین کاری بوده و همچنین در ارتفاع های بلند نیز به دلیل سطح مناسب و صافی که دارد، استفاده می کنند.
BE: مدل های دوبار ماشین کاری شده با این اختصار معرفی می شوند. که در واقع در آسانسورهای با سرعت بالا تا 2.5 متر بر ثانیه نیز می توانند استفاده شده و بدون هیچگونه مشکلی کابین را راهنمایی کنند.
اصلی ترین متعلقات و بخش های ریل
ریل ها از اجزا و قسمت های مختلفی تشکیل شده اند. تا بتوانند کارایی لازم را در برابر نیروهای وارده تحمل کرده تا کابین، درب آسانسور و تمامی بخش های مختلف آن ها را در مسیر مناسب هدایت کنند. حتی در زمان ساخت و طراحی کابین ها نیز به عوامل مختلفی توجه می شود، که انتخاب ریل مناسب با نوع کابین نیز یکی از همان موارد است. اما هر یک از ریل ها دارای قطعات جانبی دیگری نیز هستند. که بر اساس شماره یا نمره آن ها انتخاب شده و همراه با ریل مورد نظر نصب می شوند. به صورت کلی اصلی ترین بخش ها و متعلقات ریل آسانسور که در داخل چاه و در بخش دیواره قرار می گیرند، شامل موارد ذیل می شوند.
1- براکت ها
2- پشت بند
3- لقمه ها
4- پیچ و مهره شماره 8
5- پیچ و مهره شماره 10
6- پیچ و مهره شماره 12
لقمه ریل آسانسور
وظیفه اتصال ریل ها به براکت بر عهده لقمه می باشد. لقمه ریل را با نام لقمه پیچ هم می شناسند. این قطعه در انواع معمولی و سرخود متناسب با نوع کاربری آسانسور و تشخیص کارشناس مورد استفاده قرار می گیرند. به دلیل ویژگی ها و متریالی که در ساخت این نوع قطعه به کار رفته، امکان جابجایی یا انقباض و انبساط برای ریل ها وجود دارد. به همین دلیل است که در زمان زلزله یا هر حادثه ای، ریل ها در جای خود باقی می مانند. و به همین خاطر است که لقمه ها تاثیر بسزایی در عملکرد ریل داشته و از بخش های مهم آن محسوب می شود. چرا که همچون کمک فنرهای یک ماشین، قابلیت انعطاف و افزایش ایمنی را به آسانسورها می دهند.
در طراحی های امروزی آسانسورها، دیگر به مانند گذشته ایرادات مهمی وجود ندارد. در واقع در آسانسورهای امروزی به دلیل افزایش تکنولوژی و همچنین افزایش مهارت متخصصان در کابین سازی و طراحی سایر قطعات و بخش ها، کیفیت خروجی مدل ها بسیار بالا است. به همین خاطر هم از قطعات اصلی و فرعی مختلفی به منظور کاهش هر چه بیشتر صربه، لرزش، و یا وقوع هر حادثه ای استفاده می شود. ضمن اینکه استانداردها و دستورالعمل های مختلفی نیز جهت بهبود کیفیت فنی و نهایی آسانسورها وضع شده است. به همین دلیل هم قطعات همچون لقمه ها به عنوان قطعات جانبی و فرعی، نقش مهم و مکمل گنه ای را برای ریل ها بازی می کند. تا این قطعات بتوانند به درستی وظیفه خود را انجام دهند.
کفشک ریل آسانسور
یکی از قطعاتی که سبب می شود تا امکان لغزش کابین و وزنه تعادل بر روی ریل امکان پذیر باشد، کفشک می باشد. در واقع این محصول را می توان یکی زا مهم ترین قطعات آسانسور نامید، که موجب آسایش و رفاه مسافران در زمان استفاده از آسانسور می شود. کفشک ها در دو نوع اصطکاکی و لغزشی طراحی و تولید می شوند. با توجه به ویژگی های این قطعه کیفیت و راحتی حرکت کابین بر روی ریل فراهم می شود. تا بدون هیچ مشکل و یا لرزشی بر روی ریل حرکت کند. انتخاب کفشک مناسب نیز یکی از بخش هایی است که در زمان راه اندازی سیستم آسانسور با اهمیت است. چرا که باید مدل آن بر اساس نوع مکانیزم حرکتی و سایر اجزای آسانسور انتخاب و نصب شود. تا بتواند کارایی لازم را در زمان استفاده داشته باشد.
همان طور که می دایند، طبق استانداردها و دستورالعمل های لازم الاجرا، آسانسور نباید در زمان حرکت لرزش و یا تکان های زیادی داشته باشد. چرا که هر تکان شدید و یا لرزشی می تواند بر روی عملکرد سایر قطعات و به طور کلی بر روند آسانسور تاثیر منفی داشته باشد. از همین رو باید متناسب با نوع و مدل آسانسور خود، حتما از یکی از مدل های کفشک ها در زمان راه اندازی آن بهره ببرید. ضمن اینکه تکان های بیش از حد، علاوه بر احتمال اختلال در حرکت و کارکرد آسانسور، می تواند برای مسافران نیز دلهره آور و دردساز باشد. همین عامل استفاده از این قطعه و اهمیت آن را دوچندان می کند. ضمن اینکه تکان های زیادی در زمان حرکت و توقف، علاوه بر عدم استفاده از این قطعه، می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که حتما باید بررسی شود.
شابلون ریل
یکی از موارد مورد استفاده هنگام نصب ریل ها استفاده از شابلون می باشد. از این بخش می توان به جای ساعت ریل نیز استفاده کرد. در ساخت شابلون ها از نبشی های صنعتی شماره 5 و 6 بهره می برند. هنگام استفاده از آن ها نیز شابلون ها را به دو قسمت تیغه ریل به شکل ثابت متصل می کنند. تا مانع از هرگونه احتمال کجی یا انحراف ریل ها شوند. امروزه استفاده از این وسایل به جهت اجرای صحیح قطعات و بخش های ریل گذاری بسیار مهم بوده چرا که صاف بودن و در مسیر بودن این بخش از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. این شابلون در زمان نصب توسط نصابان و متخصصان مورد استفاده قرار می گیرد. همان طور که می دانید در صورت خطا چند درجه هم در متراژ زیاد، می تواند حرکت کابین را مختل کند.
یکی دیگر از اهمیت استفاده از این قطعات، مخصوصا در آسانسورها یا کابین هایی است که ایمنی و حرکت دقیق در آن ها بسیار مهم است. به عنوان مثال در آسانسور شیشه ای و یا کابین های پانوراما حرکت دقیق و صاف کابین بسیار مهم است. چرا که با توجه به استفاده از شیشه، باید ایمنی حرکتی کابین رعایت شود. به همین خاطر چنین قطعه ای برای حرکت دقیق کابین بر روی یک خط صاف می تواند بسیار تعیین کننده باشد. البته که از این قطعه در اکثر مکانیزم ها استفاده می شود. چرا که همواره برای جلوگیری از هدر رفت فضا ساختمان، چاه ها نباید بزرگ تر در نظر گرفته شود. و همواره تلاش می شود تا با کم ترین فضا بتوان آسانسور را در شرایطی ایمن و استاندارد راه اندازی کرد.
روغن ریل
به منظور حرکت راحت و روان کابین ها استفاده از روغن کاری بر روی ریل ها بسیار مفید می باشد. به همین علت نیز از روغندان هایی بر روی کابین جهت روغن ریزی بر روی ریل ها استفاده می شود. این روغن دان ها با پاشیدن روغن های مخصوص این کار علاوه بر جلوگیری از سایش و اصطکاک، سبب افزایش طول عمر و کارایی حرکت آسانسور نیز می شود. میزان روغن موجود بر روی ریل ها باید در زمان سرویس های دوره ای مورد بررسی قرار بگیرد. در صورت کم شدن آن هم باید نسبت به روغن کاری آن اقدام شود. ضمن اینکه به این نکته توجه مایید که باید از روغنی که متناسب با نوع آسانسورتان است، حتما استفاده کنید. چرا که روغن ها انواع مختلفی داشته و بنا به شرایط مختلف یک آسانسور، مورد بهره برداری قرار می گیرند.
روش نصب ریل های آسانسور
به منظور نصب ریل ها، قسمت چاه آسانسور باید کاملا دقیق شاقول شود. که این کار با ابزار و تخصص بالا و همچنین نظارت مهندسان باید به خوبی انجام شود. میزان ابعاد و ارتفاع نیز طبق نقشه و متناسب با نوع کاربری آسانسور تعیین می شود. برای نصب در دو طرف ریل جمعا 4 سوراخ ایجاد می شود. این کار به منظور اتصال ریل ها انجام می شود. 2 ریل توسط 8 پیچ بر روی یک صفحه قرار می گیرند. نکته دیگر این است که نمی توان ریل ها را با جوشکاری به یکدیگر متصل کرد. چرا که باید در زمان نشست احتمالی ساختمان فاصله ایجاد شده قابل جبران بوده و کاملا در یک راستا قرار داشته باشند. این مورد جزو الزامات و دستورالعمل های ایمنی است.
دقت در نصب ریل ها نیز از اهمیت بالایی برخودار هستند. همانند مکانیزم های درب که باید به درستی نصب شود. به طور مثال در همین رابطه عدم نصب درب فرماتور و یا دیگر مدل ها می تواند مانع از کارکرد بهتر درب شود. به همین خاطر حتی 1 میلی متر خطا هنگام نصب ریل آسانسور موجب کاهش و اختلال در حرکت آسانسور شده و آن را به راحتی از حالت تراز و حرکت استاندارد باز می دارد. میزان خطا 1 میلی متر در سرعت های 1 متر بر ثانیه کاملا مشهود و برای سرعت بیشتر از 1.2 متر بر ثانیه نگران کننده خواهد بود. به صورت کلی دو فاکتور انتخاب ریل با کیفیت، و نصب اصولی از اهمیت بالایی برخودار است. چرا که در هنگام پاراشوت در صورت عدم استحکام کافی، ریل ها خم خواهند شد و باعث خارج شدن کابین از مسیر اصلی می شوند.
نقشه ریل های چاه آسانسور
یکی از نکات مهم در هنگام راه اندازی آسانسور، تهیه نقشه به منظور اجرای صحیح و اصولی آن است. مخصوصا رای نصب ریل ها این نقش بسیار مهم و ضروری است. ضمن اینکه تمامی محاسبات و اندازه گیری چاه و تناسب آن با ریل ها باید به درستی محاسبه شده باشد. در صورت وجود کوچک ترین ایراد و یا نقص در اجرای صحیح می تواند مشکلات مختلفی را چه از لحاظ، چه ایمنی به وجود بیاورد.
یکی از روش های پیشگیری از ایجاد خطا هنگام نصب، قرار دادن نبشی بین دهانه و مرکز دو ریل می باشد. همچنین پیش از اجرای عملیات ریل گذاری، چاه باید کامل شاقول گذاری شود تا از تراز بودن بخشهای مختلف آن مطمئن شد. در صورت وجود کوچک ترین انحراف یا عدم تراز در تمامی بخش ها، اجرای مراحل امکان پذیر نیست.
کارشناسان و نصابان حداقل و حداکثری را نیز برای وجود خطا قائل هستند. به طور مثال در چاه های تا عمق 30 متر حداکثر 25 میلی متر ناشاقولی پذیرفتنی است. همچنین در صورت اضافه شدن هر 3 متر به عمق چاه یک میلی متر بیشتر ناشاقولی نیز قابل چشم پوشی است. حداکثر خطای ناشاقولی در چاه ها 50 میلی متر است. و بیشتر از این مقدار در هر عمقی از چاه دیگر پذیرفتنی نیست و باید خطا اضافی گرفته شود.
روش حمل و نقل ریل ها
از جمله مواردی که سبب حفظ کیفیت ریل ها می شود شیوه حمل و نقل آن است. چرا که این قطعات باید به گونه ای جابجا شوند که آسیبی به آن ها وارد نشده تا در زمان نصب مشکلی وجود نداشته باشد. به همین خاطر و به دلیل اهمیت این موضوع در ادامه نکات مهم برای جا به جایی ریل ها را شرح می دهیم.
- بهتر است که این قطعات به صورت بکجا و با استفاده از لیفتراک و یا جرثقیل جا به جا شوند. تا احتمال میزان آسیب و ایجاد خمش در آن ها کم تر شود. همچنین استفاده از بالابرهای مخصوص بار نیز می تواند مثمر ثمر باشد.
- نباید شیء و یا اشیای سنگین را بر روی ریل قرار داد. همچنین آن ها را باید به شکل یک پک دسته بندی شده و جابجا شوند.
- انتقال به چاه برای نصب باید با نهایت دقت و احتیاط انجام شود تا به ریل ها آسیبی وارد نشود.
- اصلی ترین آسیب در زمان جا به جایی مربوط به برخورد لبه های ریل به زمین می باشد. برای جلوگیری از این آسیب دیدگی می توان از پشتبند بر روی لبه ها استفاده کنیم. همچنین می توان از یک سری از قالب های پلاستیکی نیز در آن قسمت استفاده کرد.
نحوه شاقول ریزی ریل های چاه
شاقول ریزی از جمله مهم ترین کارهایی است که در هنگام نصب ریل ها باید به خوبی انجام شود. این کار برای کنترل تمامی تجهیزات آسانسور و عدم برخورد آن ها به دیواره ها انجام می شود. ضمن اینکه باید به گونه ای فواصل رعایت شود که کابین نیز به خوبی درون چاه و در بین طبقات جابجا شود. همواره از شاقول ریزی به عنوان اصلی ترین مراحل اجرایی در راه اندازی آسانسور نام می برند. ضمن اینکه در کنار شاقول ریزی، ریسمان کشی و سایر مراحل در ایجاد یک فضای استاندارد مهم هستند.
همواره یکی از نکاتی که در این مرحله به وفور و به دقت بررسی می شود، محل ریل ها، تراز بودن و فاصله از دیواره های جانبی است. که تمام آن ها باید به نظارت سرپرست کارگاه رسیده و باید به درستی انجام شود. ضمن اینکه تمامی مراحل گونیا بودن، ابعاد چاه و همچنین قناس گیری چاه دارای بخش های مختلفی است. که تمامی این مراحل باید طبق اصول و قوانین انجام شود. در واقع پس از نصب هر یک از بخش ها، عملیات انجام شده مجدد بررسی و خطاهای احتمالی از بین می روند. چرا که در صورت باقی ماندن خطا و راه اندازی آسانسور، رفع خطا مذکور علاوه بر هزینه هیا بسیاری که در بر دارد، سختی های زیادی را نز شامل می شود. که این عامل منتج به از دسترس خارج شدن آسانسور برای مدتی طولانی می شود.
خرید ریل آسانسور ارزان و با کیفیت
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را بیشتر با ریل ها، کاربرد و اهیمت آن در صنعت آسانسور آشنا کنیم. این قطعات به عنوان بخشی جدایی ناپذیر و مهم در آسانسور ایفای نقش می کنند. به همین منظور خرید بهترین و با کیفیت ترین آن از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که عدم کیفیت و کارایی شما را با مشکلات مختلفی اعم از اختلال در نوع حرکت کابین و البته ایمنی پایین مواجه می کند. البته که در صورت تصمیم برای راه اندازی آسانسور شما می توانید تمامی قطعات ریز و درشت را از کارخانه صنعتی مگا با بهترین کیفیت تهیه نمایید. اما آنچه کهمهم است شناخت بهتر نسبت به مدل ها و اهمیت کیفیت این بخش ها در نتیجه نهایی کار است.
گروه صنعتی مگا ارائه دهنده انواع ریل های آسانسور در مدل های ریل فیکسر کابین به همراه پایه بافر، ریل بالانسینگ و ریل فیکسر می باشد. این قطعات از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده و به خوبی کابین و متعلقات آن را درون چاه هدایت می کند. همخوانی این قطعات با درب و مکانیزم های آن که می تواند شامل درب فرماتور و یا درب سلکوم باشد بسیار مناسب خواهد بود. برای خرید انواع این محصول می توانید با شماره های ذیل و با کارشناسان فروش این مجموعه تماس حاصل فرمایید.
