آسانسور MRL که مخفف Machine Room Less نیز است به آسانسور بدون موتورخانه نیز معروفمی باشد. این آسانسور به جای استفاده از موتورهای گیربکس قدیمی که در موتورخانه مورد استفاده قرار می گیرند، از یک موتور با ابعاد کوچک اما قدرت بالا سود می برد. این موتور را که علاوه بر ابعاد کوچک، سبک نیز است را در بالاترین بخش چاه و بر روی ریل ها نصب می کنند. این شیوه بر خلاف دیگر مدل ها که باید برای نصب موتور یک اتاقک را به آن اختصاص داد، بسیار کوچک و کاربردی تر می باشد. به همین علت نیز این مدل آسانسور بسیار مورد توجه قرار گرفته است. ما نیز قصد داریم تا در این مقاله هر آنچه که در مورد این نوع آسانسورها لازم را شرح دهیم.
آشنایی با ساختار آسانسور MRL
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی امروزه استفاده از این نوع آسانسور بسیار کاربردی و پرطرفدار است. این مدل آسانسور دارای مزیت های مختلفی هستند که در کنار ابعاد گوچک، راندمان بالا، وزن پایین و … سبب شده تا بیشتر از آن ها استفاده شود. نکته دیگر در طراحی این آسانسور این است که با کم ترین آسیب به فضای پشت بام آن را اجرا می کنند.
در آسانسور بدون موتورخانه فلکه گاورنر نسبت به آسانسورهای موتورخانه دار دارای ساختار متفاوتی است. این گاورنر ها در مدل بدون موتورخانه جهت تست سیستم پاراشون همراه با تابلو و کلید دو حالته فعال می شود. همین طور در آسانسورهای روملس تابلو فرمان دارای پنل های کنترلی هستند. این ویژگی سبب می شود تا در مواقع ضروری موتور به حرکت در آید.
وزنه های تعادل در مدل MRL در کنار درب آسانسور قرار می گیرند. همین طور از دو فلکه هرزگرد در قسمت پایینی کابین و یک فلکه بر روی قاب وزنه استفاده می شود. سیستم تعلیق در این روش 2 به یک بوده و در مراحل کابین سازی آسانسور در این مدل موتور را بر روی ریل راهنما قرار می دهند. تابلو فرمان نیز در کنار درب نصب شده چرا که این آسانسور فاقد اتاقک موتورخانه می باشد.
ویژگی های آسانسور بدون موتورخانه
تا به اینجا به صورت کلی درمورد ساختار و کاکرد آسانسورهای MRL آشنا شدیم. همان طور که گفته شد این مدل آسانسور به عنوان نسلی جدید از آسانسورها مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش به دلیل استفاده از تکنولوژی رو دنیا، دارای مزیت های مختلفی است. که قصد داریم در ادامه به معرفی بیشتر ویژگی های این نوع آسانسور بپردازیم.
- دارای صدای بسیار کم ترمز، که در ساختمان های کوچک تر بسیار مهم است، تا باعث مزاحمت ساکنین نشود.
- ارزش و تکانه های بسیار پایین، که علاوه بر رفاه بیشتر در بحث ایمنی و امنیت مسافران نیز بسیار مهم است.
- به دلیل عدم نیاز این آسانسور به اتاق جداگانه جهت راه اندازی موتور در آن، فضای مورد نیاز این بالابر بسیار کم تر از آسانسورهای معمولی است. ضمن اینکه طراحان و مهندسان نیز در زمان نقشه کشی دست بازتری داشته و راحت تر می توانند بخش های مختلف را جای گذاری کنند. که این امر یکی از مهم ترین دغدغه ها در زمان نقشه کشی است.
- کاهش خطرات و حوادث همراه با امنیت بیشتر
- عدم نیاز به هزینه بالا جهت سرویس و نگهداری، که می تواند در بحث هزینه های جانبی صرفه جویی خوبی باشد.
- یکی دیگر از مزیت های آسانسور بدون موتورخانه امنیت بالا آن در مناطق سیل خیز است. چرا که با توجه به قرار گیری قطعات اصلی در قسمت بالایی، همواره بخش های مهم آسانسور از آب دور هستند.
- راندمان بالای این روش
- طراحی زیبا و افزایش فضای جانبی ساختمان
- کاهش مصرف انرژی به دلیل مصرف پایین، تا جایی که این آسانسور نسبت به آسانسورهای هیدرولیک تا 80 درصد انرژی کم تر مصرف می کند. که مقدار بسیار قابل توجهی بوده و همچنین این مدل از روغن نیز استفاده نمی کند. که سبب کاهش خطرات احتمالی و همچنین هزینه ها می شود.
- دسته بندی تمامی تجهیزات و قطعات آسانسور در چاه واحد
- نصب آسان و سریع آسانسور MRL
- سازگاری با محیط زیست
- استفاده نکردن از روغن در موتور
- یکپارچگی آسانسور در یک چاه واحد
- قدرت و استحکام بالا
- استفاده از ریل های قوی
مشخصات و مزیت های آسانسورهای روملس
موتور به کار رفته در آسانسور MRL حتما از موتورهای مدل گیرلس یا بدون گیربکس هستند. چرا که دارای حجم کم تری نسبت به موتورهای گیربکس دار می باشند. در آسانسورهایی که از موتورهای روملس استفاده می کنند، می توان از موتورخانه استفاده کرد و هم می توان آن را احداث نکرد. همچنین میزان سرعت حرکت موتور نسبت به کابین آسانسور دو برابر بوده و و دلیل آن هم استفاده از سیستم تعلیق دو به یک است. در واقع اگر سرعت آسانسور 2 متر بر ثانیه باشد، میزان سرعت حرکت موتور آن برابر با 4 متر بر ثانیه است. که این میزان سرعت می تواند در ساختمان های با تعداد طبقات زیاد و همچنین ترافیک بالا بسیار کارآمد باشد. چرا که یکی از موارد مهم در بحث کنترل ترافیک ساختمانی، سرعت حرکت آسانسور می باشد.
همان طور که اشاره شد سیستم های تعلیق به کار رفته در این مدل دو به یک است. به همین خاطر فیکسینگ کار شده در آن در قسمت بالایی چاه آسانسور و هم تراز با موتور نصب می شود. در حالت های دیگر این فیکسینگ سربکسل بر روی وزنه و کابین قرار می گیرد. با این روش پس از فیکس کردن سر بکسل ها، کابین به شکلی تراز کلاف های موتور قرار می گیرد. البته نکته لازم به ذکر این است که تعداد زیادی از این مدل را در ساختمان ها شاهد نیستیم. و به صورت کلی همان مدل های معروف و در دسترس تر هیدرولیک و آسانسور کششی کماکان تشکیل دهنده اصلی ترین مدل های آسانسوری می باشند. چرا که مدل های جدید تر یا به صورت کانسپت و یا در مرحله آزمایش و بررسی بوده و به مرحله تولید انبوه نرسیده اند.
معرفی موتور های بدون گیربکس یا گیرلس
همان طور که اشاره کردیم امروزه با استفاده از تکنولوژی و تجهیزات حرفه ای اقدام به طراحی سازه آسانسور بدون موتورخانه می کنند. در این نوع مدل به دلیل استفاده از موتورهای گیرلس یا بدون گیربکس، حرکت و راندمان آسانسور MRL بهبود پیدا کرده است. این موتور علاوه بر کنترل بهتر، دارای سر و صدا کمتر و راندمان بالایی است. به همین علت نیز می توان در از آن برای حرکت بدون لرزش با سرعت مناسب استفاده نمود. که این ویژگی در انواع آسانسورها با مکانیزم های مختلف بسیار مهم است. چرا که مانع از ایجاد رعب و وحشت برای مسافران شده و در طول مدت زمان رسیدن تا مقصد، حرکتی روان و راحتی دارد. تا تجربه مسافران از استفاده از این نوع آسانسور مثبت ارزیابی شود.
عدم استفاده از موتورخانه در زمان راه اندازی آسانسور دارای مزیت های مختلفی است. گرچه برخی به دلایلی کاملا این روش را تایید نمی کنند، اما در مجموع عدم استفاده از موتورخانه بیشتر مورد استقبال کارشناسان قرار گرفته است. یکی از دلایل آن هم می توان به عدم نیاز به اختصاص دادن فضا به آن و استفاده بهینه از فضای موجود بیان کرد. که این بحث مخصوصا در زمان حقر چاه و محاسبات بسیار مهم است. چرا که همواره بخش موتورخانه به دلیل جای گیری بخش های مختلف بسیار مهم بوده و باید به درستی اجرا می شد. به همین خاطر حذف این بخش می تواند برای محاسبه راحت تر بسیار مهم باشد. ضمن اینکه در بحث قرارگیری سایر قطعات نیز تاثیرگذار بوده و به نوعی دست طراحان و مهندسان بسیار بازتر از قبل می باشد.
انواع موتور های گیرلس آسانسور MRL
موتورهای آسانسورهای بدون موتورخانه به صورت کلی به دو دسته تقسیم می شوند. که از نظر فنی و ظاهری هر یک دارای مزیت های مختلفی می باشند. در واقع موتور به عنوان یکی از بخش های مهم تشکیل دهنده در آسانسورها، در مدل های مختلف شرایط متفاوتی دارد. در واقع همان قدر که برای استفاده از درب ها بهتر است از مکانیزم درب فرماتور و یا مکانیزم های پرقدرت دیگر استفاده شود، به همان نسبت موتور آساسنور می تواند در روند کاکرد آن موثر باشد. به همین خاطر همواره در مدل هایی که دارای موتور هستند بسیار مهم است که از چه مدلی برای آن استفاده شود. در همین حال برای دو مدل اصلی موتورها برای کارکرد در آسانسور MRL شامل موارد ذیل می شوند.
1- موتور گیرلس دیسکی یا تخت
2- موتور گیرلس بشکه‌ای یا درامی
موتور گیرلس دیسکی یا تخت
این نوع موتور به دلیل مقاومت بالایی که دارد، حتی در زمان پاراشوت و یا ضربه نیز مقاومت خوبی دارد. به همین علت نیز می تواند امنیت قابل توجهی را برای مسافران حاضر در کابین آسانسور ایجاد کند. موتورهای گیرلس را می توان هم در موتورخانه و هم در کنار چاه با کم ترین زحمت نصب کرد. عموما بیرون از موتورخانه بر روی ریل های راهنما قرار می گیرند. همچنین در سایر بخش ها همچون روی دیواره چاه و یا قسمت آهنکشی نیز می توان آن را قرار داد. همچنین این نوع موتور در مقایسه با موتورهای گیربکس دار از کنترل بهتری برخوردار هستند.
موتور گیرلس بشکه‌ای یا درامی
موتورهای نوع گیرلس درامی یا بشکه ای برای فضاهایی با سقف کم بسیار مناسب است. همچنین این نوع موتور در مقایسه با موتورهای گیرلس دیسکی از قیمت کم تری برخوردار هستند. موتور گیرلس شبکه ای را می توان هم در موتورخانه و هم در بیرون آن، در قسمت درون چاه نصب و راه اندازی کرد. این موتور نیز دارای ابعاد کوچک و وزن پایینی بوده و از راندمان مناسبی نیز برای کاکرد در ساختار حرکتی آسانسور MRL برخوردار می باشد. به همین علت و به دلیل ویژگی های مختلفی که این نوع موتور دارد، بسیاری تمایل به استفاده از آن دارند.
تفاوت موتورهای گیربکس دار و گیرلس
- بازدهی موتورهای گیرلس بیش از موتورهای گیربکس دار است (حدود دو برابر)
- موتورهای گیربکس دار نیاز بهروغن کاری دارند. اما در مقابل در نوع گبرلس نیازی به روغن کاری نیست
- دور موتور مدل گیرلس 150 دور در دیقیه می باشد. در این حال علاوه بر صدای پایین میزان انرژی کمی نیز صرف می شود. اما در مدل گیربکس دار دور موتور 1500 دور دقیقه است اما علاوه بر سر و صدای زیاد مصرف برق بسیار بالایی نیز دارد.
- موتورهای گیرلس که در آسانسور MRL نیز مورد استفاده قرار می گیرند، به دلیل ابعاد کوچک علاوه بر نصب آسان، سرویس و تعمیر راحت تری نیز دارند. به طوری که برای آسانسورهای گیبرکس دار این ویژگی ها صدق نمی کند.
- موتورهای گیربکس دار در صورت داغ شدن متوقف می شوند. اما در مدل های گیرلس موتور متوقف نشده و به کار خود ادامه می دهد.
نکات مهم هنگام نصب آسانسور MRL
همان طور که گفته شد، آسانسور MRL دارای انواع مختلف، ویژگی ها و کاربردهای مختلفی است. که مهم ترین آن نیز به عدم استفاده از فضا برای راه اندازی موتورخانه می باشد. اما به هر حال این مدل از آسانسور نیز دارای شرایط و الزاماتی در زمان نصب و راه اندازی می باشد. چرا که همواره در استفاده از انواع بالابرها رعایت نکات ایمنی به منظور فراهم کردن شرایط کار آن آسانسور بسیار مهم است. به همین خاطر در ادامه به مهم ترین نکاتی که می توان در زمان نصب این مدل از آسانسورها انجام دهیم، اشاره خواهیم کرد.
- توجه به ترافیک و نوع کاربری ساختمان مورد نظر
- توجه ویژه به انتخاب و اجرای صحیح پارک پلیت ها
- فراهم آوردن شرایط اضطراری و امدادرسانی فوری طبق دستورالعمل های صادر شده در این زمینه
- توجه به استفاده از سیستم بکسل بندی آسانسور که در مدل های 1 به 1 و یا 1 به 2 به خوبی اجرا شود.
- تحلیل دقیق تمامی نیروها و بارهای وارده بر روی ریل های راهنما و همچنین سازه آسانسور
- انتخاب مناسب ترین و بهترین سیم های بکسل و فلکه کششی موتور، که توانایی تحمل وزن و ابعاد مدنظر کابین را داشته باشند.
- طراحی اصولی و استاندارد اجزای اتصال دهنده قطعات موتور و همچنین تمامی صفحاتی که دارای سیم بکسل می باشند
- توجه به قرارگیری صحیح و درست تابلو فرمان آسانسور درون چاه، چرا که تابلو فرمان از جمله مهم ترین قطعات آسانسور به حساب می آید.
- باید توجه شود که تمامی ویژگی ها و مشخصات فنی انکودر موتور گیرلس (بدون گیربکس) با درایو فرمان آسانسور مطابقت داشته باشد
- توجه به محل نصب و قرارگیری گاورنر در قسمت صحیح چاه
- باید بین تمامی آیتم های مهم از جمله میزان ترافیک ساختمان، تراول و رفت و آمد، ارتفاع کل و تعداد طبقات ساختمان، و بارهای وارده به فلکه کششی و میزان قدرت موتور آسانسور، تناسب مناسبی وجود داشته باشد. تا آسانسور بدون مشکل به کار خود ادامه دهد.
روش های تعمیر و بازرسی در آسانسور روملس
همیشه انجام تعمیر، سرویس و یا حتی تعویض قطعات جزو کارهای غیر قابل انکار و جدانشدنی در آسانسورها است. چرا که همواره قطعات نیاز به تعمیر و یا سرویس پیدا می کنند. به همین خاطر در مدل های بدون موتورخانه یا روملس نیز این امر صادق است. به همین خاطر طبق استانداردهای وضع شده برای آسانسور بدون موتورخانه، برای انجام سرویس و تعمیرات، پنج موقعیت در نظر گرفته شده است. که به شرح ذیل می باشند.
- از سمت کف چاهک
- از طریق سقف تعبیه شده در کابین
- به وسیله دریچه های بیرون چاه به منظور دسترسی راح تر به بخش های مختلف و ماشین آلات
- انجام تعمیر و سرویس از طریق کفی
- از طریق دیواره کابین
نکته مهم این است که بخش اعظمی از کارها از طریق پینج مرحله بالا انجام می شود. اما انجام عملیات نجات اضطراری و همچنین تست های دینامیکی مانند آزمایش ترمز، آزمایش ضربه گیر، وسایل محافظت، پاراشوت و… همگی از بیرون چاه باید انجام شود. به همین خاطر در صورتی که انجام عملیات از بیرون آسانسور MRL امکان پذیر نبود، باید شرایط برای خارج کردن تجهیزات و ترک محل با ایمنی بالا از طریق کابین و یا چاهک میسر باشد. همچنین حداقل ابعاد ایمنی دریچه ها باید 75 در 75 سانتی متر باشد.
امکان بازرسی آسانسور روملس از بیرون چاه
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، باید شرایطی برای بازرسی و تعمیر آسانسورهای روملس از بیرون از چاه نیز فراهم باشد. به همین خاطر باید شرایط ذیل برای انجام این کار فراهم باشد.
- این وسیله باید توانایی توقف کابین را به شکل مکانیکی داشته باشد.
- امکان متوقف کردن آسانسور به وسیله دستی باید فراهم باشد
- در آسانسور بدون موتورخانه باید شرایط به گونه ای مهیا شده باشد که در حداثکر سرعت و ظرفیت نامی آسانسور بهترین عملکرد توقف اجرا شود. به شکلی که حداقل فاصله کابین از کف فاصله ای 2 متری داشته باشد. این شرایط در زمان توقف به صورت خودکار و مکانیکی است. همچنین شتاب حرکت کند آن نیز نباید از مقدار ایجاد شده به وسیله ضربه گیر بیشتر شود.
- برگشت به حالت عادی آسانسور MRL فقط باید در خارج از چاه و توسط افراد مسئول انجام شود. که این کار با استفاده از یک وسیله برقی که راه اندازی مجدد سیستم آسانسور را بر عهده دارد، صورت می پذیرد. که می تواند این سیستم در داخل تابلو فرمان آسانسور در حالت قفل شده باشد.
میزان عملکرد متوقف کننده های قابل حرکت
به منظور بررسی نوع عملکرد متوقف کننده های قابل حرکت، باید از خارج از چاه انجام شود. در واقع این کار از بیرون از چاه امکان پذیر بوده و باید در زمان تجهیز نیز به برخی از نکات توجه نماییم. که به منظور افزایش ایمنی در انجام این کار در ادامه به مهم ترین این نکات می پردازیم.
- راه اندازی و قرارگیری محل درست و استاندارد ضربه گیرها
- همواره وسایل ایمنی برقی تنها در زمانی به کابین ها اجازه حرکت می دهند، که در حالت کفی به حالت باز باشند. در این وحالت که متوقف کننده ها باز باشند، می توان کابین را با فشردن دکمه شستی مورد نظر به سمت طبقه مورد نظر سوق داد.
- در نظر داشته باشید که حداقل میزان بار کفی وضع شده بر روی کفی آسانسور MRL ذکر شده باشد
- میکروسئیچ ها در حالتی که متوقف کننده ها در حالت جمع باشند به کابین اجازه حرکت می دهند.
- در صورتی که نیاز باشد تا در آسانسور بدون موتورخانه کابین از روی کفی حرکت کند، باید از وسیله ای به نام جعبه ریوین استفاده کرد. چرا که این جعبه به منظور استفاده ایجاد کنترل و بازرسی جهت حرکت کابین بر روی کفی لازم است.
- در زمان فعال بودن متوقف کننده های حرکتی، حرکت الکتریکی کابین تنها باید از طیق کنترل و بازرسی انجام شود.
استاندارد آسانسورهای روملس
همان طور که می دانید، استانداردها و رعایت اصول چه در زمان طراحی و ساخت، و چه در زمان استفاده از آسانسورها بسیار مهم بوده است. چرا که اصل اساسی استفاده از آسانسور MRL و یا سایر مدل ها، حفظ سلامت انسان و تامین امنیت آن است. به همین خارط جابجایی افراد و ایجاد سهولت در جابجایی در طبقات آسانسور باید بر پایه این شرایط انجام شود. در همین رابطه اولین ویرایش از شرایط استاندارد آسانسورها در کشورمان در سال 1377 انجام شد. این کار در سال 1380 و رفع برخی از نواقص تکمیل و اجرا شد. همچنین جهت استاندارد سازی اصولی برای این کار از قاونین استانداردهای آسانسور اروپا با عنوان EN81 کمک گرفته شد. تا با استفاده از آن و بر اساس شرایط داخلی قوانین لازم اجرایی شود.
پس از این کار و بعد از مدتی در ایران نیز نسخه ای ملی از استاندارد آسانسورها تهیه و تدوین شد. که با شماره 1-6303 شناخته می شود. این استاندارد دارای مدل های کششی و هیدرولیکی می باشد. چرا که این دو مکانیزم جزو اصلی ترین و مهم ترین مکانیزم هایی هستند که در انواع ساختمان ها اجرا می شوند. بر همین اساس استاندارد شماره 2-6303 به عنوان استاندارد آسانسورهای هیدرولیک و همچنین شماره 1-6303 به نام مدل های کششی و یا الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرند. که شرکت های سازنده در صنعت آسانسور و همچنین مالکان ساختمان ها جهت راه اندازی آسانسور خود باید بر طبق ضوابط و قوانین موجود در این استانداردها نسبت به راه اندازی آسانسور خود اقدام نمایند.
خرید آسانسور بدون موتورخانه ارزان
همواره برای خرید آسانسور باید به نکات مختلفی توجه کرد. اولین بخش ارزیابی نیاز و نوع کاربری ساختمان است. که باید یک آسانسور متناسب با نوع نیاز، میزان ترافیک، تعداد طبقات، سرعت مد نظر و… انتخاب شود. در این راه حتما باید از یک کارشناس و یک شرکت معتبر جهت دریافت مشاوره اقدام نمایید. تا بهترین پیشنهاد را برای راه اندازی آسانسور به شما بدهند. ضمن اینکه تجربه مناسب، رزومه قوی و البته تخصص از دیگر ویژگی های شرکت مذکور می باشد.
گروه صنعتی مگا به عنوان عرضه کننده انواع آسانسورها و قطعات آن، همچنین واردات انواع درب سلکوم و فرماتور، شما را در خرید آسانسور MRL و سایر مدل ها راهنمایی می کند. کافی است برای دریافت مشاوره همین حالا با شماره های ذیل تماس حاصل فرمایید. تا کارشناسان ما شما را در راه اندازی صفر تا 100 آسانسور راهنمایی کنند.
