بافر یا ضربهگیر آسانسور قطعه ای است که در پایین چاه و در قسمت میانی و ثقل وزنه تعادل و کابین قرار می گیرد. این بخش وظیفه ایمنی کابین را در صورت وقوع حادثه بر عهده دارد. یعنی در صورت سقوط کابین و عدم عملکرد صحیح سایر بخش ها، این قطعه از برخورد کابین با انتهای چاه جلوگیری می کند. در واقع این بخش در صورت به وجود آمدن هر مشکلی وارد عمل می شود. ضربه گیرها انرژی ساطع شده به خود را جذب و یا دفع می کنند تا از میزان شدت حادثه بکاهند. این قطعه در انواع هیدرولیکی، فنری و پلاستیکی طراحی و تولید می شوند. که هر کدام از این مدل ها مناسب برای بخشی بوده و متناسب با نوع آسانسور و محیط از آن ها استفاده می شود. در ادامه بیشتر در مورد انواع آن و ویژگی هایی که دارد صحبت می کنیم.
وظیفه اصلی بافر آسانسور
ضربه گیرها به عنوان آخرین بخش از قطعاتی است که مانع از سقوط و آسیب به کابین آسانسور می شود. این بخش در صورت افزایش سرعت آسانسور به میزان 15 درصد بیشتر از سرعت نامی، وارد عمل شده و تلاش می کند تا از ایجاد هر گونه حادثه و یا مشکلی برای کابین جلوگیری کند.. البته به شرطی که دیگر بخش ها و سیستم پاراشوت به درستی عمل نکرده و به نوعی کابین به قسمت انتهایی چاه رها شود. چرا که همان طور که می دانید به منظور پیشگیری از سقوط آسانسور، مراحل و بخش های مختلفی در نظر گر فته می شود. که تمامی مراحل و یا عوامل ضد سقوط در تلاش جهت جلویگری از رسیدن و یا رها شدن کابین در قسمت چاهک می باشند. در این شرایط ضربه گیر آسانسور مانع از برخورد شدید آن به چاهک می شود.
این قطعه همان طور که گفته شد در انتهای چاه و بر روی قسمت بتنی یا سکوی چاه قرار می گیرد. این بخش باید علاوه بر مقاومت از شرایط ایستایی مناسبی نیز برخوردار باشد. که طبق اصول استاندارد و قوانین ایمنی باید در جای خود قرار بگیرد. چرا که یکی از مهم ترین اساس در راه اندازی این قطعه ضربه گیر، محل قرارگیری و شرایط نصب آن است. که باید کاملا محکم و مناسب انتخاب و درست شده باشد. یکی دیگر از موارد مهم در راه اندازی آن وجود فضا و جان پناه برای تعمیر کاران است. به همین منظور حداقل ارتفاع در نظر گرفته شده برای سکو 50 سانتی متر می باشد. ضمن اینکه امروزه در صنعت کابین سازی آسانسور و راه اندازی آن با رعایت نکات ایمنی و استاندارد، احتمال هرگونه سقوط و یا مشکلی به حداقل رسیده است.
معرفی انواع ضربه گیر آسانسور
در صنعت آسانسور با توجه به استفاده از انواع قطعات، هر کدام از آن ها نیز دارای مدل های مختلفی هستند. که متناسب با نیاز، افراد می توانند از انواع مدل های مختلف یک قطعه بهره ببرند. البته که کیفیت و اصل بودن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در تولید بافر نیز انواع مختلفی وجود دارد، که جذب کننده و مستهلک کننده انرژی هستند. که هر یک از آن ها دارای ویژگی های مختلفی بوده و متناسب با نوع کاربری آسانسورها مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع در دنیای امروزی با توجه به افزایش ساختمان ها و کاربری های هر یک از آن ها، میزان سرعت، ظرفیت کابین، نوع مکانیزم درب آسانسور و سرعت باز و بسته شدن آن و … همگی از جمله عواملی هستند که در تعیین قطعات به کار رفته در یک آسانسور موثر هستند.
با توجه به این تنوع و البته میزان کیفیتیی که مدنظر است، تولیدکنندگان نیز تلاش کرده اند تا قطعات ضربه گیر نیز با سایر بخش ها هماهنگی خوبی داشته باشند. از همین رو اقدام به تولید چند مدل از انواع ضربه گیرها کرده اند. تا بتوان از آن ها در شرایط مختلف، در ابعاد چاه متفاوت، مکانیزم های گوناگون، میزان فشار و وزن بار ناشی از سقوط احتمالی و … را تحمل کنند. در واقع تنوع در مدل های مختلف ضربه گیر، جهت نتیجه بهتر و عملکرد بهتر این قطعه، در برابر شرایط مختلف بوده است. چرا که در هر چاه و متناسب با مکانیزم و وزن کابین و نیروهای وارده، بافرها طراحی و ساخته می شوند. به همین خاطر و با توجه به اهمیت آن ها در افزایش ایمنی و سلامت مسافران، در ادامه به معرفی هر یک از این قطعات و مدل های مختلف آن می پردازیم.
ضربه گیر مستهلک کننده انرژی
ضربه گیرهای مستهلک کننده از نوع هیدرولیکی بوده و برای سرعت های بیش از یک متر بر ثانیه استفاده می شود. این نوع ضربه گیر از ویژگی های مختلفی برخوردار است که یکی از آن ها کنترل سرعت از طریق تابلو فرمان آسانسور می باشد. در ضربه گیر آسانسور مستهلک کننده انرژی، کنترل سرعت و یا به اصطلاح ترمز، توسط سیالات انجام می شود. سیال به کار رفته در آن اغلب از نوعی روغن مخصوص است. این نوع بافر انرژی رها شده از جانب کابین آسانسور و وزنه تعادل را توسط سیال مخصوص خود به انرژی حرارتی بدل کرده و بخش زیادی از انرژی رها شده را به خود اختصاص می دهد. تا نیروی بیش از حد مجاز به کابین و البته سرنشینان داخل آن وارد نشود. که این امر از جمله نکات مهم در طراحی سازه آسانسور نیز می باشد.
در ضربه گیرهای مستهلک کننده میزان انرژی جنبشی وارده از طریق کابین توسط روغن جذب می شود. این روش بر خلاف انواع فنری آن است که انرژی را به خود کابین باز می گرداند، عمل می کند. همچنین ساز و کار و انبساط و انقباض این ضربه گیر، بیشتر به سیستم آسانسورهای هیدرولیکی سازگار می باشد. چرا که نوع کارکرد این قطعات باید همخوانی خوبی با نوع آسانسور داشته باشد. و از آنجایی که نوع هیدرولیکی نیز خود بر پایه چنین حالتی بنا شده است، به همین خاطر همخوانی مناسبی بین آن ها وجود دارد. در واقع این ساز و کار در زمان کارکرد سبب می شود تا آسانسور در صورت هرگونه سقوط ناگهانی، با شرایط مناسبی در قسمت چاهک متوقف شود. و البته مانع از ضربه خوردن و به نوعی تصادف کابین با کف چاه می شود.
ضربه گیر جذب کننده انرژی
در ساخت این مدل از لاستیک و یا فنر به منظور جذب انرژی وارده استفاده می کنند. این نوع ضربه گیر آسانسور برای سرعت های تا یک متر بر ثانیه کاربردی است. به همین خاطر بهتر است از این مدل در ساختمان هایی با ترافیک بالا استفاده نشود. چرا که عموما در اینگونه از ساختمان ها به منظور استفاده زیاد از آسانسور، سرعت آن باید بالا باشد. خود ضربه گیرهای جذب کننده انرژی نیز خود به دو دسته فنری و پلی اورتان تقسیم می شوند. که در واقع تنوع این محصول و همچنین سازگاری آن با انواع شرایط را نشان می دهد. تا بتواند در حالت های مختلف و انواع مدل ها اعم از آسانسور کششی و هیدرولیک واکنش مناسبی داشته و سبب افزایش ایمنی آسانسور شود.
در واقع به صورت کلی با توجه به نکته ای که ذکر شد، بسیار مهم است که هماهنگی بین بافر انتخابی با مکانیزم حرکتی آسانسور شما وجود داشته باشد. در واقع همان طور که می دانید در مکانیزم های کششی به دلیل امکان حرکت با سرعت بالاتر، بهتر است از بافرهای مقاوم تر بهره ببرید. عاملی که در مقابل آسانسور هیدرولیکی بوده و در این مدل کابین با حرکت نرم تر و آرام تری د بین طبقات حرکت می کند. به همین خاطر نیز کم تر در برج های بلند و ساختمان ها از این نوع مکانیزم استفاده می شود. اما در هر صورت با توجه به نوع مکانیزم گفته شده و ویژگی های هر یک، به معرفی دو نوع فنری و پلی اورتان بافرها می پردازیم.
نوع فنری
یکی از زیر مجموعه های انواع ضربه گیرها، نوع فنری است. بافر فنری را می توان یکی از قدیمی ترین انواع ضربه گیر دانست. در نوع قطعه فنرهای مارپیچ به شکل دایره ای اساس آن را تشکیل می دهند. در ساخت ضربه گیر نوع فنری از فنرهای تخت و لول استفاده شده است. امروزه با توجه به ظهور انواع ضربه گیرها از این نوع قطعه کم تر استفاده می شود. چرا که ساختار و نوع کارکرد آن کمی قدیمی بوده و سازگاری مناسبی با آسانسورهای امروزی ندارد. چرا که همان طور که می دانید تمامی اجزا و بخش های آسانسور باید با یکدیگر تعامل و تناسب داشته باشند. و از آنجایی که این مدل با توجه به ساختاری که دارد جزو قطعات قدیمی به حساب می آید، عدم استفاده از آن این مدل به صرفه تر و بهتر می باشد.
نوع پلی اورتان
این نوع وسیله بیشتر برای آسانسورهای با سرعت نامی کم مورد استفاده قرار می گیرد. در مجموع پلی اورتان در صنعت آسانسور در قسمت های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد، که به اشکال نرم و سخت نیز دسته بندی شده اند. همچنین لازم به ذکر است که نوع سخت این ماده به دلیل ویژگی هایی که دارد به عنوان عایق حرارتی نیز به کار می آید. این ویژگی یکی از مهم ترین کاربردها و ویژگی های این محصول نیز به حساب می آید. چرا که عایق بودن یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که قطعات مختلف آسانسور باید داشته باشند. ضمن اینکه این ویژگی ماندگاری قطعه را نیز افزایش داده و سبب مقاومت آن در برابر غوامل مختلف محطی می شود. ضمن اینکه در صورت هر گونه نفوذ آب به انتها چاهک نیز اتفاقی برای آن نمی افتد.
بافرهای هیدرولیک
یکی دیگر از انواع بافرهای تولیدی در بازار به نوع هیدرو فوکو معروف است. این قطعه توسط تولیدکنندگان داخلی عرضه می شود و از استحکام مناسبی نیز برخوردار هستند. مدل های مختلفی از این نوع قطعه در داخل تولید می شوند. که برخی از آن ها تا 2 تن وزن را به راحتی تحمل می کنند. ضمن اینکه در جدیدترین مدل های تولید شده ان قطعه فادر است تا 3 تن وزن را نیز تحمل کند. بدین صورت تی در انواع آسانسور شیشه ای و سایر مدل های سنگین نیز می توان از این نوع بافرها استفاده کرد. البته هنگام خرید از کیفیت نهایی و استانداردهای آن نیز مطمئن شوید. تا در صورت هرگونه مشکلی امکان استفاده از خدمات پس از فروش آن میسر باشد. این مدل از ضربه گیرها دارای ویژگی های ذیل می باشد.
- دارای راندمان و کارکرد مناسب، که در تست ها و آزمایش های انجام شده نتایج خوبی را رقم زده است
- هزینه نصب و اجرا پایین به نسبت به سایر مدل ها که می تواند در هزین ههای کلی پروژه بسیار مهم باشد
- دارای روکشی مخصوص که سبب عدم ساییدگی آن شده و بسیار مقاوم و صاف می باشد
- دارای بالشتک هیدرولیک کاملا برگشت پذیر و ارتجاعی است، که از کیفیت بالایی نیز سود می برد
- تحمل ضربه های قابل پیش بینی و ناگهانی وارده بر آن در صورت رها شدن کابین
نکات مهم درباره بافرهای آسانسور
- قسمت قرارگیری ضربه گیر در چاه و در امتداد کابین و وزنه تعادل است. (روی سکو بتنی) که میزان فاصله و محل دقیق آن در قسمت چاهک متناسب با ابعاد چاه و همچنین نوع مکانیزم و وزن کابین توسط کارشناس تعیین می شود
- از بافرهای لاستیکی و فنری با حرکت برگشتی تدریجی برای کنترل سرعت های کم تر از 1.6 ثانیه به کار گرفته می شوند. تا بدین صورت نیرو و انرژی وارده با فشار حداقلی به کابین و کنترل بهتر آن رها شود. البته که تمامی حالات و شرایط احتمالی در قبال انواع کابین ها و نیروهای وارده از زوایای و جوانب مختلف محاسبه و در طراحی بافر نقش دارند.
- ضربه گیر های هیدرولیکی به دلیل کیفیت بالاتر برای کنترل سرعت های بیش از 1.6 ثانیه مورد استفاده قرار می گیرند.
- ضربه گیرهایی که به کابین متصل می شوند، در قسمت انتهایی آن قرار می گیرند.
- برای نصب ضربه گیرها می توان به جای استفاده از قسمت انتهایی چاه و سکوی بتنی، از سکوی پرتابل نیز استفاده کرد. که می تواند جایگزین مناسبی برای این بخش باشد. البته که در هر شرایط مزایای و عوامل مختلفی دخیل هستند.
محل نصب ضربه گیرهای آسانسور
همان طور که گفته شد، بافر نیز یکی دیگر از مهم ترین قطعات آسانسور و بخش هایی است که در زمان وقوع حادثه می تواند از احتمال آسیب دیدگی افراد حاضر در کابین جلوگیری کند. کاری که سیستم ضد سقوط یا پاراشوت، سیم بکسل ها و سایر قطعات نیز به شکلی مستقیم و یا غیر مستقیم انجام می دهند. اما اختصاص این ضربه گیر بر خلاف تعداد دیگری از سیستم های ایمنی که محلی متغیر دارند، دارای یک بخش ثابت در انتهای چاه آسانسور است. در واقع این قطعه را بر روی سکویی بتنی در قسمت چاهک نصب و راه اندازی می کنند. همچنین الزامات لازم در زمان نصب آین، ارتفاع حداقل 50 سانتی متری سکو محل نصب است. تا جان تعمیرکاران و نصابان در صورت سقوط احتمالی حفظ شود.
در واقع یکی از نکات مهم در رابطه با این محصول برای عملکرد بهتر آن، نصب صحیح و اجرا درست آن است. که این امر هم در بحث سرویس و نگهداری آسانسور موثر بوده و هم در زمان کارکرد خود قطعه که در صورت برخورد کابین باید عملکرد مناسبی داشته باشد. به همین خاطر نیز باید محل درستی برای آن در انتها چاه یا به نوعی در بخش چاهک در نظر گرفت. ضمن اینکه دلیل ارتفاع حداقل 50 سانتی از زمین، عدم برخورد مجدد کابین با زمین و ایجاد فاصله با آن، و همین طور عملکرد بهتر قطعه می باشد. ضمن اینکه این فضا شرایط را برای کار سرویس کاران نیز مهیا می کند.
خرید بافر آسانسور با بهترین کیفیت
همان طور که در این مقاله توضیح دادیم، ضربه گیر آسانسور از اهمیت بسیار بالایی در این صنعت برخوردار است. به همین علت نیز حتما باید از مدل مناسب و البته با کیفیت استفاده نماییم. تا در صورت وقوع هر گونه مشکل و یا عدم کاکرد صحیح سیستم ضد سقوط، این قطعه مانع بروز حادثه شود. نوع بافر نیز با توجه به تنوع و انواع مختلفی که دارد، می تواند پس از مشورت با کارشناسان انتخاب و نصب گردد. نکته مهم در این رابطه این است که بهتر است هرچقدر که مکانیزم و سایر قطعات کار شده در آسانسور شما، ایمن و استاندارد بود، باز هم در استفاده از این قطعه تردیدی نداشته باشید. چرا که احتمال سقوط و یا هر حادثه ای که منجرب به سقوط کابین شود، غیر قابل پیش بینی بوده و نقش این قطعه در کنترل ضربه بسیار مهم است.
گروه صنعتی مگا نیز که ارائه دهنده انواع قطعات و بخش های مختلف آسانسور از جمله تولید انواع کابین ها، عرضه مکانیزم های درب سلکوم که عمدتا از شرکت های چینی و درب فرماتور که از شرکت های معتبر اسپانیایی وارد می شوند، انواع قطعات مکانیکال و جانبی می باشد، ضربه گیرهای مختلفی با کیفیتی بالا را ارائه می کند. که شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید. تا شما را بیشتر در این مورد راهنمایی کرده و تا بر اساس نوع آسانسور و نیازتان، ضربه گیر مناسب را انتخاب نمایید.
